Küresel ısınma, susuzluk, çevre kirliliği ve doğal kaynakların hızla tüketilmesi yapı sektöründe çevre dostu binaların yapılmasını gündeme getirmiştir. Çevre dostu bina yapımına ilgi giderek artarken yeşil bina olarak tabir edilen yapılar ortaya çıkmıştır. Belli standartlar getirilerek sertifikalanmakta olan yeşil binalar yapı sektöründe daha değerli, doğaya saygılı, ekolojik, konforlu ve enerji tüketimini azaltan binalar olarak yeni bir yönelim ve sektör ortaya çıkarmıştır.
Binalar, dünyada enerjinin yaklaşık üçte birinin kullanmaktadır. Yeşil bina uygulamaları ile enerji tasarrufu, doğayı koruma ve konforlu bir yaşam ortamı hedeflenmektedir.
Binaya "yeşil bina" ünvanını; yer seçimi, tasarım, inovasyon binada kullanılan yapı malzemelerinin özellikleri, yapım tekniği, atık malzemelerin yeniden kullanımı konularındaki seçici yaklaşımlar vermektedir.
Bir binanın "Yeşil Bina" ünvanını alması için tasarımı, yapım sistemi ve yapı malzemelerinde seçici davranılması maliyetlerin artacağını düşündürmektedir. Fakat binanın prestij ve değerinin artması, enerji tüketimindeki tasarruf göz önüne alındığında artan maliyet kazandırdıkları karşısında önemini yitirir. Özellikle mimari tasarım sürecinde doğru karar ve ilkeler ile bina değeri yükseltilebileceği gibi maliyetler de optimumda tutulabilir. Yeşil binaların giderek önem kazanması ve yaygınlaşması ile tercih edilme önceliği de artacaktır.
İlk yapım maliyetlerinin % 5 - 10 arasında artırdığı tahmin edilen yeşil binaların enerji tasarrufunda %50 -70'e varan tasarruf sağladığı gözlenmektedir. Uzun dönemde yeşil binalar, işletme maliyetlerinin düşük olması ile önemli kazanımlar sunmaktadır.
BREEAM (Bina Araştırma Kuruluşu Çevresel Değerlendirme Metodu) Temmuz 1990'da başlatıldığından beri yaygın bir şekilde, yeni ve var olan binalar için yapılan değerlendirmelerde kullanılmaktadır. ECD (Enerji ve Çevre) gibi büyük kuruluşların sponsorluğuyla, binaların çevresel performansları için doğru kriterleri belirlemek amacıyla hazırlanmış olan bu metot, bağımsız olarak uygulandığından dolayı piyasada da tanınmakta ve onay görmektedir. Önce İngiltere'de yaygınlaşan metot zamanla Avrupa'nın diğer ülkelerinde de kabul görmeye başlamıştır.
BREEAM Çevresel Değerlendirme Metodu
Belirli kriterler ışığında bir binanın çevresel performansına değer biçme yoludur.
Metodun Amacı
Binaların çevresel performansları için doğru kriterleri belirlemek
Kriterlerin Ana Hedefi
Tasarımcıları çevresel konulara karşı daha duyarlı hale getirmek,
• Ürün geliştiricilerin, tasarımcıların ve kullanıcıların çevreyle dost binaları tercih ve talep etmelerini ve bu yönde bir piyasa oluşmasını sağlamak,
• Toplum genelinde, binaların, küresel ısınma, asit yağmurları ve ozon tabakasındaki incelme üzerindeki büyük etkisi konusunda farkındalığı yükseltmek,
• Bağımsız olarak değerlendirilen hedefler ve standartlar belirlemek bu sayede yanlış talep ve uygulamaları en aza indirmek,
• Binaların çevreye olan uzun vadeli etkilerini azaltmak,
• Gün geçtikçe azalan su ve fosil yakıtlar gibi kaynakların kullanımını azaltmak,
• Bina içi ortam kalitesini ve bu sayede kullanıcıların esenliğini ve konforunu artırmak
BREEAM Tarafından Dikkate Alınan Sorunlar
1. Küresel Atmosfer ve Kaynakların Kullanımı
2. Yerel sorunlar
3. İç Ortam ve Sağlık
4. Çevrenin Binalara Etkisi
BREEAM Sürümleri
1. BREEAM / Ofisler
2. EcoHomes
3. BREEAM / Perakende Hizmet Sağlayıcılar
4. BREEAM / Endüstriyel İşletmeler
5. BREEAM / Okullar
Çevresel Değerlendirme
1. Küresel Sorunlar ve Kaynak Kullanımı
1.1. Enerji Tüketimine Bağlı CO2 üretimi
1.2. Asit Yağmurları
1.3. CFC, HCFC ve Halonlara Bağlı Ozon Tabakası İncelmesi
1.4. Doğal Kaynaklar ve Geri Kazanılmış Malzemeler
1.5. Geri Dönüştürülebilir Malzemelerin Depolanması
2. Yerel Sorunlar
2.1. Soğutma Kuleleri Kaynaklı Lejyoner Hastalığı Vakaları
2.2. Yerel Rüzgar Etkileri
2.3. Gürültü
2.4. Diğer Binaların ve Arazinin Gölgelenmesi
2.5. Su Tasarrufu
2.6. Arazinin Ekolojik Değeri
2.7. Bisiklet Kullanımı
3. Yapı İçi Sorunlar
3.1. Bina Su Tesisatından Kaynaklı Lejyoner Hastalığı Vakaları
3.2. Havalandırma, Pasif Sigara İçiciliği ve Nem
3.3. Zararlı Maddeler
3.4. Aydınlatma
3.5. Isıl Konfor ve Aşırı Isınma
3.6. Yapı İçi Gürültü
LEED
Binalarda çevre dostu ve enerji tasarrufu yapan uygulamaların artması ile yeşil binalar ile ilgili standartlaşma ve sertifika verilmesi gündeme gelmiştir. Standartlaşma ve sertifika çalışmaları yapan kurumların ortaya çıkması ile sertifika çalışmaları başlamış ve bu kurumlar yeşil bina standartlarına uyan yapılara sertifikalar vermeye başlamıştır. Sertifika alan binalar yeşil bina ünvanı ile prestij kazanmakta ve satış ve kira değerleri artmaktadır.
LEED
Enerji ve Çevre Dostu Tasarımda Liderlik (LEED) ABD'deki Çevre Dostu Binalar Konseyi tarafından geliştirilen bir dizi kriterler listesidir.
Varolma Nedeni
LEED aşağıdakileri desteklemek için oluşturulmuştur:
• Bütün binanın tasarımında çevre dostu olmayı desteklemek
• Bina endüstrisinde çevre dostu olmak konusunda liderlik yapma
• Çevre Dostu Olma rekabetini artırma
• Çevre Dostu Tüketimde tüketiciyi bilinçlendirme
• Bina endüstrisini transfer etmek
Çevre Dostu Bina Derneği üyeleri bina endüstrisinin her sektöründen gelmektedir. Bu üyeler kullanılacak sertifika sistemini sürekli olarak geliştirirler.
Bu sistem 6 alanda puan alır:
• Sürdürülebilir Araziler (14 puan)
• Su kullanımında etkinlik (5)
• Enerji ve Atmofer (17)
• Malzeme ve Kaynaklar (13)
• İç Hava Kalitesi (15)
• İnovasyon ve Tasarım (4 artı 1 de tasarımda LEED sertifikalı profesyonel kullanmak)
Sertifika Sistemi
Binalar dört ayrı alanda sertifika alabilirler:
• Sertifika - 26 - 32 puan
• Gümüş - 33 - 38 puan
• Altın - 39 - 51 puan
• Platin - 52 - 69 puan
LEED sertifikası ABD'de USGBC ye yapılan başvuru üzerine sadece USGBC tarafından verilir.
LEED Çeşitleri
Farklı projeler için farklı LEED sertifika sistemleri geliştirilmiştir:
• LEED-NC: Yeni inşaat ve renavosyon
• LEED-EB: Varolan Binalar
• LEED-CI: Binada yaşayanlar için iç tasarım
• LEED-CS: Core-and-shell projects
• LEED-H: Evler
• LEED-ND: Mahalle Gelişimi
kaynak: http://www.yesilbina.com
Facebook'ta Paylaş